Genellikle oyunculardan daha fazla eleştirilen maç katılımcılarından biri de hakemlerdir.
Deneyimli birçok taraftar, hakemlerin hâlâ yetersiz olduğunu söyleyecektir. Oysa hakemler, futbolcular kadar sık hata yapmazlar ve kendi gelişimleri için yoğun bir şekilde çalışırlar.
Özellikle Premier Lig maçlarını yöneten İngiliz hakemlerin hazırlık süreci çok ilgi çekicidir. Dünyanın en güçlü ligi, yalnızca oyunculardan değil, maç sonuçlarını doğrudan etkileyen hakemlerden de dayanıklılık, hız, yoğunluk ve psikolojik hazırlık konusunda en yüksek standartları talep eder.
Teorik Hazırlık
Hakemler, takımlar hakkında futbolculardan eksik bilgiye sahip değildir ve oyun kurallarını kesinlikle daha iyi bilirler. Son 10 yılı aşkın süredir hakemler, kulüplerin oyun tarzlarını ve bireysel oyuncuların davranışlarını titizlikle inceliyor.
Sezon öncesi dönemde hakemler, futbolcular için seminerler düzenleyerek hem futbolun yeni kurallarını hem de mevcut kuralların yorumlanmasındaki değişiklikleri anlatıyor.
Ayrıca hakemler, zihinsel dayanıklılıklarını korumalıdır: maç sırasında yapılan hatalar, taraftar eleştirileri ve ailevi zorluklar onları etkileyebilir. İngiltere’de hakemler, psikologlardan yardım alır; bireysel görüşmeler sırasında sorunlarını açıkça paylaşma imkânı bulurlar.
Premier Lig’de 2019/2020 sezonundan itibaren VAR sistemi yasal olarak kullanılmaya başlandı. Hakemler, yeni teknolojiyi kullanmayı öğrenmek ve ekran başındaki hakem ekibiyle koordinasyonu geliştirmek zorunda kaldı.
Evet, hâlâ sorunlar ve büyük skandallar yaşanabiliyor, ancak 2024/2025 sezonunda bağımsız bir komisyon, VAR kullanımında 18 hata kaydetti – bu, 2023/24 sezonuna göre 13 hata daha az demek.
Fiziksel Hazırlık
Eğer sezon öncesi Premier Lig hakem kampını ziyaret etseydiniz, üst düzey takımların hazırlığından tek farkı görecektiniz: top ve kalelerin eksikliği.
Hakemler, futbolcuların oyun temposuna ayak uydurmak zorunda olan gerçek atletler gibi çalışıyor. İşte hakemlerin fiziksel form üzerinde ne kadar titizlikle çalıştığını gösteren birkaç veri:
- Hakemler, maksimum aerobik hız (MAS) testinden geçer – bu, 6 dakikalık sınırlarına kadar koşu testi anlamına gelir. Birçok hakem, Liverpool oyuncularının ulaştığı seviyelerden aşağı kalmayan sonuçlar elde etmiştir; Liverpool, Arne Slot’un gelişiyle bu testi uygulamaya koymuş ve şampiyon olmuştur.
- Bir maç boyunca hakemler yaklaşık 12 kilometre koşabilir – bu, Premier Lig’deki dayanıklı bir ön libero kadar mesafedir.
- Bazı hakemler 33 km/s hızla koşabilir. Karşılaştırma için: 2024/2025 sezonunun rekoru, Tottenham’ın defans oyuncusu Mickey van de Ven tarafından 37,12 km/s ile kırıldı. Fark çok büyük değil.
Premier Lig’de yardımcı hakem olarak görev yapan Wade Smith, “Fiziksel formunuzla ilgili endişeniz yoksa, tamamen karar vermeye odaklanabilirsiniz,” diyor. Ancak insanı robota çevirmek mümkün olmadığından, hakemler de zaman zaman futbolcular gibi dinlenme talep edebiliyor.
Diyet
“Premium motorlara premium yakıt vermek istiyoruz” – işte modern Premier Lig hakemlerinin prensibi.
Yirmi yıl önce, İngiltere şampiyonası maçlarının ardından hakemler, sıradan bir taraftar gibi büyük bir pizza yiyip bir bardak bira içebilir, hatta arkadaşlarıyla spor tahminleri yaparken keyif alabilirdi.
Ancak günümüzde hakemlerin beslenme düzeni adeta şampiyon menüsü gibi: meyveli smoothie, ıspanak ve whey proteini.
Doğru beslenme, yüksek fiziksel yükleri kaldırmalarına yardımcı oluyor ve bu, her hakem için hayati öneme sahip.
